Po co występujemy publicznie? Powodów jest wiele – prezentacja wyników pracy, sprzedaż produktu, toast lub szkolenie. Bez względu na cel i formę, wystąpienie publiczne bezsprzecznie generuje duży stres. Obawiamy się, jak wypadniemy, co pomyślą inni, czy „kupią” to, co mamy im do powiedzenia. Jak przestać się bać i zacząć porywać tłumy? Słowo-klucz to dobre przygotowanie. Poznaj 7 zasad dobrego mówcy.
Czy wiesz, że prawie 25 proc. populacji boi się przemawiać publicznie? Lęk przed przemówieniami ma nawet swoją nazwę: glassofobia. Obawy są naturalne – w końcu stojąc na scenie przed kilkudziesięcioma lub kilkuset osobami jesteśmy dalecy od strefy komfortu jak stąd do Jowisza. Prawda? Lęk da się jednak opanować. U podstaw sukcesu leżą: trening i dobre przygotowanie. Zastosuj 7 zasad, dzięki którym porwiesz tłumy.
1. Zapomnij o improwizacji
Po pierwsze, zapomnij o czymś takim jak „spontan”. Twoje wystąpienie publiczne powinno wyglądać naturalnie, ale absolutnie nie powinno być w stu procentach improwizacją. Czy wiesz, że Martin Luther King pisał swoje przemówienia i trenował je godzinami? A czy wiesz, że w seminarium miał z wystąpień publicznych zaledwie 4? Planowanie i trening czynią mistrza. Pamiętaj, by rozpisać plan wypowiedzi, zaplanować, co chcesz powiedzieć i zmierzyć czas, jakiego potrzebujesz, by wyczerpać temat. Przygotuj się tak, by Twoje wystąpienie wyglądało na „wymyślone tu i teraz”.
Kluczowe są także Key Messages, czyli główne treści, zagadnienia, jakie chcesz zawrzeć w wypowiedzi. Dobra rada: umieść je już na początku wystąpienia, a później – kolejno – rozwijaj. W ten sposób już na wstępie zyskasz uwagę słuchaczy, a także przekażesz treść tym gościom, którzy nie będą mogli pozostać do końca. Czy wiesz, że słuchacze mogą skupić pełną uwagę na Twojej wypowiedzi nie dłużej niż 15 minut? Pamiętaj o tym. Podsumowując, najważniejsze treści – zamieszczaj na początku.
2. Zasięgnij informacji
Po drugie, zanim przyjmiesz zaproszenie na konferencję czy sesję szkoleniową, zasięgnij informacji od organizatora. Dowiedz się, jaka będzie tematyka całego wydarzenia. Przykład: wystąpienie publiczne na temat produkcji mebli będzie inne w kontekście zatrudnienia pracowników i mechanizacji produkcji, a inne, gdy tematem konferencji będzie ekologia. Kolejne założenia, które musisz poznać przed wystąpieniem to: agenda, a zatem – ile czasu masz na przemówienie, miejsce (zamknięte studio, scena czy plener), konwencja (luźna dyskusja czy formalne wystąpienie w Polskiej Akademii Nauk). Ponadto, upewnij się, czy będziesz miał do dyspozycji rzutnik, czy flipchart. W ten sposób unikniesz niespodzianek na miejscu!
3. Pierwsze wrażenie a wystąpienia publiczne
Jedną z „tajnych broni” prelegenta jest pierwsze wrażenie. Czy wiesz, że za to, co pomyślą o nas inni, gdy wejdziemy na scenę, odpowiada mózg gadzi. To część mózgu, która w pra-czasach pozwalała nam unikać niebezpieczeństwa. Dawniej – tygrys, ogień, zatrute jedzenie. Teraz – ocena rzeczywistości. Także w biznesie. Śmieszne? Być może, ale to właśnie ta część mózgu sprawia, że opinię na temat rozmówcy wyrabiamy sobie w 5 – 20 sekund. Mało? Na tyle mało, że właściwie pierwsze wrażenie na Twój temat powstanie w umysłach odbiorców… zanim przejdziesz do części merytorycznej. Warto jednak zadbać o jak najlepsze pierwsze wrażenie, ponieważ jeśli potrafisz zrobić je perfekcyjnie – to masz w ręku wielki kapitał!
Jak to zrobić? Nawiązuj relacje. Przywitaj się, uśmiechnij, powiedz, co będzie tematem prelekcji. Patrz w oczy (ale uwaga, nie wpatruj się zbyt długo), miej otwartą postawę. Zanim zaczniesz część merytoryczną, daj swoim słuchaczom minutę na skoncentrowanie uwagi. Zobaczysz, że to zadziała.
4. Dress code – czyli (czy na pewno) nie mam co na siebie włożyć
Jeśli pierwsze wrażenie, to nie może zabraknąć rady dotyczącej dress codu. Jak się ubrać? Adekwatnie do sytuacji! Jeśli, na przykład, będziesz rozmawiał siedząc na kanapie podczas popularnego talk show, możesz pozwolić sobie na więcej swobody. Jeśli, natomiast, planujesz wykład na uniwersytecie – konieczny będzie formalny strój (garnitur lub biznesowa sukienka). Dobrym rozwiązaniem dla pań jest „mała-czarna”, ale w szarym lub granatowym kolorze. Taka sukienka pasuje do każdej sytuacji – tej mniej i bardziej formalnej.
5. Poznaj przestrzeń, w której będziesz przemawiać.
Rada wydaje się bardzo trywialna, ale… uwierz, to bardzo ważne. Zanim wejdziesz na scenę, rozejrzyj się. Sprawdź, gdzie są schody, wystające elementy i kable, o które – w ferworze przemawiania – mógłbyś się potknąć. Nic tak nie odwraca uwagi od przemówienia, jak niespodziewane wydarzenie na scenie. Nawet drobne potknięcie może zburzyć budowane od kilku minut napięcie, albo odwrócić uwagę od pointy. A zatem, przygotuj się!
I jeszcze jedna ważna rada: zawsze zwracaj uwagę na tło – zarówno podczas wystąpienia na scenie, czy szkolenia na sali konferencyjnej, jak podczas wydarzenia on-line. Sprawdź, czy na stojącym za Tobą flipcharcie nie ma poufnych danych (to się, niestety, czasem zdarza!), a na ścianie nie wisi zdjęcie z wakacji (bezcenne, ale może nie wpisywać się w prezentację biznesową). Podczas wystąpienia on-line także warto mieć na uwadze, co pojawia się za nami w kadrze – książki kucharskie (i nie tylko!), czy kosz rzeczy przygotowanych do prasowania nie licuje z powagą szkolenia. Niemożliwe, by ktoś pozwolił sobie na takie przeoczenie? Nie takie rzeczy widział świat biznesu. Bądź zatem uważny.
6. Keep it short! Keep it simple!
To 2 przewodnie zasady, na których opiera się sztuka wystąpień publicnych. Mów krótko i tak, byś był zrozumiany. Zapomnij o pokusie, by „brzmieć bardzo mądrze”. Twoim zadaniem jest skuteczne przekazanie informacji rozmówcom, a zatem – mów tak, by Cię zrozumiano i by zainteresować słuchaczy. Buduj opowieść, stosuj dygresje (ale niezbyt wiele, trzymaj się tematu), pointuj. Pamiętaj, że nawet najnudniejszy temat można zamienić w ciekawą opowieść. Pomogą Ci w tym: liczby, nazwiska, anegdoty, odniesienia do filmów i tekstów kulturowych. To działa!
7. Buduj relacje
Pamiętaj, że mówisz do ludzi i dla ludzi. To właśnie Twoi słuchacze mają z Twojej prezentacji wyjść zadowoleni, przekonani, skłonni do zakupu. To oni finalnie zdecydują o ocenie Twojego wystąpienia. Nawiąż relację, niech będą Twoimi ambasadorami. Siła rekomendacji jest nieoceniona. Jak to zrobić? Zwracaj się bezpośrednio do słuchacza, prowadź z nim konwersację, włączaj go w proces dedukcji. „Jak Państwo myślą?” „Jak, Państwa zdaniem…?” – to zwroty, które budują i zainteresowanie i wspólnotę. Ale pamiętaj, nigdy nie „wyrywaj do odpowiedzi” swoich słuchaczy. W ten sposób mógłbyś wprowadzić nerwową atmosferę.
Zamiast tego buduj narrację poprzez odniesienie do wiedzy słuchaczy. „Zapewne większość z Państwa oglądała film Ojciec Chrzestny…”, „Jak większość z Państwa słyszała…”. W ten sposób słuchacz będzie wiedział, że to właśnie on „słyszał”, „wiedział”, „rozumie”. Pamiętaj, że każdy z nas lubi czuć się „mądry, na miejscu i na bieżąco”. Buduj wystąpienie publiczne tak, by Twoi słuchacze tak właśnie się poczuli.
Umiejętność dobrego, skutecznego przemawiania to kapitał, który zaowocuje w każdej prawie branży. Prezentacje sprzedażowe, szkolenia i… rozmowy o pracę, to właśnie biznesowe wystąpienia publiczne, z którymi prędzej czy później się zetkniesz. Jeśli na samą myśl o tym czujesz nieprzyjemne kołatanie serca, nie poddawaj się! Umiejętność przemawiania można (i trzeba) oswoić. Pomoże Ci kilka prostych rad! Jeśli chcesz, możesz także poszerzyć swoje kompetencje poprzez profesjonalne szkolenie.